رسانه های مصری از ناحیه امارات و عربستان تامین مالی می شود

به گزارش راهبرد معاصر؛ مصر کشوری بزرگ و نسبتا پرجمعیت است که اگر به دوران اوج خود بازگردد، مسلما یک قدرت منطقه ای خواهد بود. از همین رو، عربستان تلاشی گسترده به خرج داده تا به طرق مختلف این کشور را به سوی خود بکشاند. اما نکته ای که در رابطه با جامعه مصر عمدتا در تحلیل ها مغفول مانده، ظرفیت محور مقاومت برای یارگیری از شهروندان این کشور عربی سنی است. گرچه گرایشات ضد اسرائیلی اهل سنت مصر خود می تواند به عنوان یک عامل جذب شهروندان مصری به سوی محور مقاومت تلقی شود، اما تاریخ دیرینه حکومت فاطمی و شیعیان پراکنده این کشور هم مسلما ظرفیت بالایی برای اقدام در راستای مقاومت اسلامی دارند. از همین رو، با رانیا العسال، روزنامه نگار شیعه مصری داشتیم و از وی پیرامون شیعیان مصر و شمای کلی جبهه های سیاسی در قبال آن ها پرسیدیم.

خانم العسال، آیا شما شیعه بودید یا شیعه شدید؟ اگر شیعه شده اید، چه چیز عامل تغییر مذهب شما بوده است؟

من یک مسلمان سنی بودم ولی شیعه شدم. هنگامی که در رابطه با مسائل جنگ در منطقه مطلب می نوشتم، مقاومت حزب الله شگفتی مرا برانگیخت. در رابطه با این گروه تحقیق کردم و متوجه شدم این جنبش شیعه است. از این طریق، مطالعات بیشتری در مورد این مذهب انجام دادم تا این که از 5 سال پیش، به شیعه گرویدم. از آن وقت تصمیم گرفتم در جهاد به سیده زینب اقتدا کنم. البته عامل دیگر تغییر مذهبم، نفرتم از شیوخ وهابی و سلفی بود. در مقابل این گروه ها، شاهد بودم که شیعه انسان را به اجتهاد و خیزش علیه ظلم و برای احقاق حقوق الهی فرا می خواند. شیعه تاکید دارد که خدا ما را بدون پیشوا رها نمی کند و مهدی امید همه است و انتظار برای حق، وظیفه است. این عقاید ستودنی است.

تعداد شیعیان مصر چند نفر است؟ اوضاع معیشتی آن ها چگونه است؟

هیچ آمار رسمی از تعداد شیعیان مصر در دست نیست و دلیل این موضوع به سیاست های رژیم باز می گردد که حاضر به اعتراف به وجود شیعیان در مصر نیست. گهگاهی که آماری از شیعیان منتشر می شود، تلاش دارد تعداد آن ها را بسیار اندک جلوه دهد. شیعیان جعفری در جنوب، یا شیعیان مستبصرین در شمال هستند. اما نقطه تمرکز اصلی شیعیان همان جنوب در شهر اسیوط است. البته تمامی شیعیان در مصر، با توجه به دخالت وهابی ها و سیطره امنیتی، تقیه می کنند. آن دسته از کسانی که در طیف شیعیان تلقی می شوند و آزادی بیشتری دارند، صوفی هستند. رژیم به این دسته آزادی کامل در اجرای شعائرشان را می دهد، برخلاف سایر شیعیان که اجازه برگزاری مجلس عزا یا حتی حسینیه ندارند. هر ساله ضریح الحسین در قاهره از ترس گردهمایی شیعیان بسته می شود برغم آن که دولت مدعی است شیعه ای در مصر وجود ندارد! اگر نیست پس چرا این مکان را می بندند؟

شیعیان جنوب آرام هستند ولی شیعیان مستبصرین شمال فرقه های مختلفی هستند که در آن ها نفوذ امنیتی و ضعف در عقیده به چشم می خورد. آن ها گاه صرفا ادعا می کنند که شیعه هستند تا کمک مالی جذب کنند. این گروه رهبری هم ندارند و حتی میان آن ها اعتمادی وجود ندارد؛ بر خلاف شیعیان جنوب که برادری در آن ها موج می خورد.

مصری ها در مورد ایران چگونه فکر می کنند؟

مصری ها اغلب از ایران چیزی نمی دانند جز آن چه را که رسانه ها القا می کنند. این رسانه ها می خواهند امت اسلامی را نابود کنند و از یهودی ها خطرناک ترند. رسانه های مصری از ناحیه امارات و عربستان تامین مالی می شود. ایران در عرصه مصر جز در همین رسانه ها وجود ندارد.

در مورد عربستان چطور؟

بیشتر مصری ها الان دل خوشی از عربستان ندارند. شیوه رفتار آن ها با مردم در مکه و مدینه و مشی آن ها با کارگران مصری باعث بروز این کراهت شده است. مصری های ساکن عربستان خبر می دهند که شهروندان سعودی به همتایان مصری خود، از دید بالا به پایین می نگرند.

دولت السیسی چگونه با شیعیان رفتار می کند؟

اکنون هر شیعه در منزل خود آزاد است ولی حق انتشار مذهب، انجام شعائر و تعامل با شیعیان کشورهای دیگر را ندارد. اگر یک شیعه دست به چنین اقداماتی بزند، بازداشت می شود.

آیا در دوره مبارک اوضاع بهتر بود؟

دوره مبارک، مانند دوره السیسی بوده است. فرقی ندارند.

در مورد مرسی چطور؟

در دوره مرسی، شیعیان اندکی آزادتر بودند. اما زمانی که سلفی ها رشد کردند، مرسی هم در دادن آزادی ها عقب نشست تا جایی که شاهد قتل شهید الشحاته بودیم. اگر بخواهیم به طور خلاصه رفتار رژیم در قبال شیعیان را تحلیل کنیم، باید بگوییم که ترس از ایجاد یک حزب الله یا انصارالله دیگر در جامعه مصر، باعث سرکوب این گروه شده است.

مصری ها با حبی که نسبت به اهل بیت دارند، ذاتا شیعه هستند. فضا برای نشر تشیع در مصر بسیار فراهم است؛ فقط نیاز است ریشه فاطمی آن ها را به یادشان بیاوری و این موضوعی است که رژیم حتی در دروس آموزشی هم با آن مقابله می کند. در این جا، هیچ ذکری از جنگ جمل، کربلا و حکومت فاطمی نمی شود. دولت مصر از ترس رشد تشیع، به دنبال نابودی تاریخ فاطمیون از حافظه تاریخی مردم است

اگر این گونه است، پس چرا مصری ها در مقابل قتل الشحاته قیام نکردند؟

چون شیعیان مصر پراکنده و هراسان هستند. بسیاری از آن ها در عقیده ضعیفند و البته هیچ مرجع، رهبر یا وکیل مرجعی ندارند. قتل شحاته به آن وضع در واقع پیامی از سوی سلفی ها به شیعیان مصر بود که از انگیزه آن ها برای قتح ما خبر می داد. جالب آن که دولت هم به هیچ وجه متعرض آن ها نشد. دلیل این امر هم احتمالا به اطلاع سلفی ها از تجارت اخوانی ها از دین بر می گردد.

نظرتان در مورد اخوان المسلمین چیست؟

آن ها با ما در انقلاب فوریه شرکت کردند ولی در نهایت ضد جوانان انقلابی با ارتش متحد شدند و این موضوع، نفرت جوانان انقلابی از این گروه را برانگیخت. مردم مصر به آن ها فرصت حکمرانی را دادند ولی آن ها نتوانستند کار بکنند و از این نقطه، اخوان تمام شد. ایران البته به این دلیل علیه اخوان کاری نمی کند چون هنوز برخی در این حزب شعار "اسلام راه حل است" را سر می دهند.

به عنوان سوال آخر، آیا هیچ حزب، مسجد، احتماعی که علنا شیعه باشد در مصر پیدا می شود؟

نه! به هیچ عنوان. هر آن چه که از فعالیت علنی شیعه در مصر منتشر می شود دروغ است. واقعیت این است که هر مجتمعی که بخواهیم آن را بنا کنیم، آن ها آن را کشف و نابود می کنند. جای تاسف است که اطلاع دستگاه های امنیتی از چنین ابتکاراتی از درون شیعیان است. آن چه که از فعالیت آشکار شیعیان در مصر منتشر می شود، تلاشی است حکومتی برای شناسایی شیعیان و زیر نظر گرفتن آن ها.